Nêçirvan Qilorî
Özgür Politika, 2000-03-10
İsveç”in başkenti Stockholm”de dört yıldır hizmet veren Kürt Kütüphanesi (Kitêbxanêya Kurdî) Kürt diline, kültürüne ve edebiyatına hizmette iddialı bir Kürt kurumu.
Açılışı İsveç Kültür Bakanı Marita Ulvskog tarafından 10 Ekim 1997″de gerçekleştirilen Kürt Kütüphanesi, Geleceğin Kültürü Vakfı (Stiftelsen Framtidens Kultur) adlı devlet vakfının yardımıyla 1996 yılının Şubat ayında çalışmalarına başladı.
İsveç hükümeti ile Stockholm Belediyesi tarafından finanse edilen Kürt Kütüphanesi 1999″dan itibaren etkinliklerini Kürt Kütüphanesi Vakfı olarak sürdürmektedir.
Tanıtım broşürlerinde, “Düşünce ve ifade özgürlüğüne saygıyı temel alan Kürt Kütüphanesi, dinsel ve politik bakımdan bağımsız bir kurumdur” ifadesini kullanan Kütüphane, amaçlarını şu şekilde açıklıyor:
“Ulusal kütüphane modelini çalışmalarına örnek olarak alan Kürt Kütüphanesi, Kürt edebiyatının toparlanıp bir araya getirilerek korunmasını, kütüphanecilik kurallarına göre işlemlerden geçirilerek kamuoyunun hizmetine sunulmasını amaçlamaktadır”.
Kürt Kütüphanesi”nin kurucusu Nedim Dağdeviren ise kuruluş amaçları, kütüphanenin çalışmaları, finansmanı ve ileriye yönelik projeleriyle ilgili gazetemize şu bilgileri verdi:
“Devleti olmayan ve yazılı-yazısız kültürü talana uğrayan bir halkın, Kürtlerin, ulusal kütüphane gibi bir modeli öngörerek kendi dilindeki tüm yazılı yapıtları bir araya getirip, koruma altına alması, bunları evrensel kütüphanecilik kurallarına göre sınıflandırarak okuyucunun ve araştırmacıların hizmetine sunması bir zorunluluktu. Bu amaçla yola çıktık ve bugün bunu gerçekleştirmiş olmanın sevincini yaşıyoruz… Elimizdeki kitapların kataloglandırma ve sınıflandırma işlemleri tüm hızıyla sürüyor. Bu yıl elimizdeki tüm kitap, dergi ve kasetleri kaydetmiş olacağız. Şimdiye kadar ancak 4000 adet kitabı işlemden geçirebildik.
Güney Kürdistan”daki kütüphanelerle işbirliği konusunda daha somut adımlar atmak üzere bir projemiz var. Dünyanın öteki ülkelerindeki kütüphanelerle de işbirliği oluşturuyoruz.
Kürt kitaplarını dijitalize etme çalışmalarımız da sürüyor. En geç 5 yıl içerisinde Kürt Kütüphanesi”ni elektronik ve mobil bir kütüphaneye dönüştürmeyi amaçlıyoruz. O zaman dünyanın istediğimiz yerinde birer şube açmamız olanaklı olacak. Ayrıca kitapları elektronik tekst olarak internet üzerinden edinilebilir kılmak istiyoruz”.
Kütüphanede verilen hizmetler
Hafta içinde (salı-cuma günleri) saat 10.00″dan 17.00″ye; cumartesi günleri ise saat 12.00″den 16.00″ya kadar açık olan Kütüphane”de birçok hizmet veriliyor.
Ayrıca kütüphanede bulunmayan kitaplar başka kütüphanelerden ödünç alınarak hizmete sunulmaya çalışılıyor.
Kütüphanede, Kürt resim, fotoğraf ve el sanatları sergilerinin yanısıra okuma günleri, konferans, panel gibi benzeri edebiyat ve kültür etkinlikleri de düzenlenmektedir.
Türkiye”de yasaklanan kitaplar, “Yasak Kitaplar” adlı özel bir bölümde sergileniyor.
Çocuk ve gençler için etkinlikler
Sakin ve huzurlu bir ortam sunan çocuk köşesinde, kitap okunup, müzik dinlenilebiliniyor. Ayrıca çocuklar burada boyama ve resim çalışmaları yapma imkanına sahipler. Zaman zaman da, çocuklar için Stockholm Şehir Tiyatrosu”na bağlı Unga Klara ile işbirliği içinde masal okuma etkinlikleri de düzenleniyor.
Kütüphanedeki kolleksiyonlar
Kürt Kütüphanesi”nin kolleksiyonları, Kürtçe ve Kürtlerle ilgili olan tüm yayınlanmış ürünleri kapsıyor.
Toparlanan malzemeler kütüphanecilik kurallarına göre bilgisayara kaydedilerek sınıflandırılıyor.
Kitap kolleksiyonu, tüm lehçeleriyle Kürtçenin yanısıra, Kürtlerle ilgili Almanca, Arapça, Azerice, Danca, Ermenice, Farsça, Fince, Flamanca, Fransızca, İngilizce, İsveççe, İtalyanca, İzlandaca, Norveççe, Polonezce, Rusça ve Türkçe gibi öteki dilleri de kapsamakta ve edebiyat, inceleme-araştırma türleri ile çocuk kitaplarını içermektedir.
Kütüphanenin kitap katalogları kısa bir süre sonra, İskandinavya ölçeğinde üniversite ve özel kütüphanelerin ortak databankası olan LIBRIS aracılığıyla taranabilecek.
Dünyanın değişik üniversitelerinde Kürtlerle ilgili olarak hazırlanmış olan mezuniyet çalışmaları, doktora tezleri ve kitap olarak yayınlanmamış öteki akademik çalışmalar bir araya getirilerek kütüphanede özel bir bölüm oluşturulmaktadır.
Kütüphanede, Kürtçe ve öteki dillerde 300 dolayında süreli yayın kolleksiyonu bulunmaktadır. Bunların yarısından çoğunu eski ve artık yayınları sona ermiş dergi ve gazeteler oluşturuyor.
Tüm dillerde Kürtlerle ilgili olarak dergi, gazete ve haber ajanslarında yer alan haber, yorum, söyleşi ve dizi yazılar “Basında Kürtler” adlı bölümde bir araya getiriliyor.
Kürtlerle ilgili olarak internette yayınlanan tüm yazılar ise 1996 ortalarıdan itibaren düzenli olarak taranıp arşivlenmektedir. Değişik dillerde sayıları şimdilik otuz bini aşkın yazı, haber, yorum ve makale elektronik tekst olarak taranabilir durumda olup kütüphanede ilgililerin hizmetine sunuluyor.
Ayrıca Kütüphanenin yaptığı ilginç bir çalışma ise, tüm Kürt politik ve sendikal örgütleri tarafından yayınlanan bildirileri arşivlemesidir. Kürtçe ve başka dillerde, değişik konularda broşürler ile afişlerin de kolleksiyonu yapılıyor.
Fotoğraf ve resim kolleksiyonu ise reprodüksiyon, kartpostal, slayt, fotoğraf ve negatiflerden oluşuyor.
Müzik ve video kasetleri kolleksiyonunda yer alan ürünleri de kayıt ve kataloglandırma işlemlerinden geçirilmektedir. Bu bölümde, folklorik ses ve görüntü kayıtlarının yanısıra, konferans, kongre gibi toplantılar ya da değişik ülkelerdeki lokal Kürt radyo yayınları da arşivleniyor.
Danışma kurulu
Birçok ülkeden Kürdologların başından beri içinde yer aldığı Kürt Kütüphanesi Danışma Kurulu, şu kişilerden oluşuyor: Prof. Joyce Blau (Fransa), Prof. Martin van Bruinessen (Hollanda), Dr. Michael L Chyet (ABD), Dr. Mirella Galletti (İtalya), Dr. Amir Hassanpour (Kanada), Prof. Şakiro Xido (Rusya), Prof. Philip Kreyenbroek (Almanya), Dr. Johannes Meyer-Ingwersen (Almanya), Prof. İzzedin Mustafa Resul (Güney Kürdistan), Omar Şêxmûs (İsveç).
Kürt Kütüphanesi”nin Dostları Derneği
Kürt Kütüphanesi ile dayanışmalarını dile getirmek üzere, aralarında İsveçli ünlü kişilerin de bulunduğu bir girişim sonucunda kurulan Kürt Kütüphanesi”nin Dostları Derneği”nin yönetim kurulu, şu kişilerden oluşuyor: Başkan Kalli Klement (İsveç Yazarlar Fonu Müdürü), Başkan Yardımcısı Şerefxan Cizîrî (Huddinge Belediye Başkan Yardımcısı), Sekreter Ove Radberg (Stockholm Belediyesi İş Piyasası ve Eğitim Kurulu Üyesi), Muhasip Lisa Nordström (İsveç Yazarlar Fonu) ve üyeler; DilIa Demirbaş, Suzanne Osten (Rejisör) ile Birgitta Wallin (Redaktör).
Kitêbxaneya Kurdî (Kurdiska Biblioteket* Kurdish Library), Skeppsholmen, Slupskjulsvigen 26, 111 49 Stockholm adresinde ziyaret edilebilir. Ayrıntılı bilgi için, 0046-8-679 88 03 ve 0046-8-679 88 04 fax numaraları aranabilir.
Özgür Politika, 2000-03-10
İsveç”in başkenti Stockholm”de dört yıldır hizmet veren Kürt Kütüphanesi (Kitêbxanêya Kurdî) Kürt diline, kültürüne ve edebiyatına hizmette iddialı bir Kürt kurumu.
Açılışı İsveç Kültür Bakanı Marita Ulvskog tarafından 10 Ekim 1997″de gerçekleştirilen Kürt Kütüphanesi, Geleceğin Kültürü Vakfı (Stiftelsen Framtidens Kultur) adlı devlet vakfının yardımıyla 1996 yılının Şubat ayında çalışmalarına başladı.
İsveç hükümeti ile Stockholm Belediyesi tarafından finanse edilen Kürt Kütüphanesi 1999″dan itibaren etkinliklerini Kürt Kütüphanesi Vakfı olarak sürdürmektedir.
Tanıtım broşürlerinde, “Düşünce ve ifade özgürlüğüne saygıyı temel alan Kürt Kütüphanesi, dinsel ve politik bakımdan bağımsız bir kurumdur” ifadesini kullanan Kütüphane, amaçlarını şu şekilde açıklıyor:
“Ulusal kütüphane modelini çalışmalarına örnek olarak alan Kürt Kütüphanesi, Kürt edebiyatının toparlanıp bir araya getirilerek korunmasını, kütüphanecilik kurallarına göre işlemlerden geçirilerek kamuoyunun hizmetine sunulmasını amaçlamaktadır”.
Kürt Kütüphanesi”nin kurucusu Nedim Dağdeviren ise kuruluş amaçları, kütüphanenin çalışmaları, finansmanı ve ileriye yönelik projeleriyle ilgili gazetemize şu bilgileri verdi:
“Devleti olmayan ve yazılı-yazısız kültürü talana uğrayan bir halkın, Kürtlerin, ulusal kütüphane gibi bir modeli öngörerek kendi dilindeki tüm yazılı yapıtları bir araya getirip, koruma altına alması, bunları evrensel kütüphanecilik kurallarına göre sınıflandırarak okuyucunun ve araştırmacıların hizmetine sunması bir zorunluluktu. Bu amaçla yola çıktık ve bugün bunu gerçekleştirmiş olmanın sevincini yaşıyoruz… Elimizdeki kitapların kataloglandırma ve sınıflandırma işlemleri tüm hızıyla sürüyor. Bu yıl elimizdeki tüm kitap, dergi ve kasetleri kaydetmiş olacağız. Şimdiye kadar ancak 4000 adet kitabı işlemden geçirebildik.
Güney Kürdistan”daki kütüphanelerle işbirliği konusunda daha somut adımlar atmak üzere bir projemiz var. Dünyanın öteki ülkelerindeki kütüphanelerle de işbirliği oluşturuyoruz.
Kürt kitaplarını dijitalize etme çalışmalarımız da sürüyor. En geç 5 yıl içerisinde Kürt Kütüphanesi”ni elektronik ve mobil bir kütüphaneye dönüştürmeyi amaçlıyoruz. O zaman dünyanın istediğimiz yerinde birer şube açmamız olanaklı olacak. Ayrıca kitapları elektronik tekst olarak internet üzerinden edinilebilir kılmak istiyoruz”.
Kütüphanede verilen hizmetler
Hafta içinde (salı-cuma günleri) saat 10.00″dan 17.00″ye; cumartesi günleri ise saat 12.00″den 16.00″ya kadar açık olan Kütüphane”de birçok hizmet veriliyor.
Ayrıca kütüphanede bulunmayan kitaplar başka kütüphanelerden ödünç alınarak hizmete sunulmaya çalışılıyor.
Kütüphanede, Kürt resim, fotoğraf ve el sanatları sergilerinin yanısıra okuma günleri, konferans, panel gibi benzeri edebiyat ve kültür etkinlikleri de düzenlenmektedir.
Türkiye”de yasaklanan kitaplar, “Yasak Kitaplar” adlı özel bir bölümde sergileniyor.
Çocuk ve gençler için etkinlikler
Sakin ve huzurlu bir ortam sunan çocuk köşesinde, kitap okunup, müzik dinlenilebiliniyor. Ayrıca çocuklar burada boyama ve resim çalışmaları yapma imkanına sahipler. Zaman zaman da, çocuklar için Stockholm Şehir Tiyatrosu”na bağlı Unga Klara ile işbirliği içinde masal okuma etkinlikleri de düzenleniyor.
Kütüphanedeki kolleksiyonlar
Kürt Kütüphanesi”nin kolleksiyonları, Kürtçe ve Kürtlerle ilgili olan tüm yayınlanmış ürünleri kapsıyor.
Toparlanan malzemeler kütüphanecilik kurallarına göre bilgisayara kaydedilerek sınıflandırılıyor.
Kitap kolleksiyonu, tüm lehçeleriyle Kürtçenin yanısıra, Kürtlerle ilgili Almanca, Arapça, Azerice, Danca, Ermenice, Farsça, Fince, Flamanca, Fransızca, İngilizce, İsveççe, İtalyanca, İzlandaca, Norveççe, Polonezce, Rusça ve Türkçe gibi öteki dilleri de kapsamakta ve edebiyat, inceleme-araştırma türleri ile çocuk kitaplarını içermektedir.
Kütüphanenin kitap katalogları kısa bir süre sonra, İskandinavya ölçeğinde üniversite ve özel kütüphanelerin ortak databankası olan LIBRIS aracılığıyla taranabilecek.
Dünyanın değişik üniversitelerinde Kürtlerle ilgili olarak hazırlanmış olan mezuniyet çalışmaları, doktora tezleri ve kitap olarak yayınlanmamış öteki akademik çalışmalar bir araya getirilerek kütüphanede özel bir bölüm oluşturulmaktadır.
Kütüphanede, Kürtçe ve öteki dillerde 300 dolayında süreli yayın kolleksiyonu bulunmaktadır. Bunların yarısından çoğunu eski ve artık yayınları sona ermiş dergi ve gazeteler oluşturuyor.
Tüm dillerde Kürtlerle ilgili olarak dergi, gazete ve haber ajanslarında yer alan haber, yorum, söyleşi ve dizi yazılar “Basında Kürtler” adlı bölümde bir araya getiriliyor.
Kürtlerle ilgili olarak internette yayınlanan tüm yazılar ise 1996 ortalarıdan itibaren düzenli olarak taranıp arşivlenmektedir. Değişik dillerde sayıları şimdilik otuz bini aşkın yazı, haber, yorum ve makale elektronik tekst olarak taranabilir durumda olup kütüphanede ilgililerin hizmetine sunuluyor.
Ayrıca Kütüphanenin yaptığı ilginç bir çalışma ise, tüm Kürt politik ve sendikal örgütleri tarafından yayınlanan bildirileri arşivlemesidir. Kürtçe ve başka dillerde, değişik konularda broşürler ile afişlerin de kolleksiyonu yapılıyor.
Fotoğraf ve resim kolleksiyonu ise reprodüksiyon, kartpostal, slayt, fotoğraf ve negatiflerden oluşuyor.
Müzik ve video kasetleri kolleksiyonunda yer alan ürünleri de kayıt ve kataloglandırma işlemlerinden geçirilmektedir. Bu bölümde, folklorik ses ve görüntü kayıtlarının yanısıra, konferans, kongre gibi toplantılar ya da değişik ülkelerdeki lokal Kürt radyo yayınları da arşivleniyor.
Danışma kurulu
Birçok ülkeden Kürdologların başından beri içinde yer aldığı Kürt Kütüphanesi Danışma Kurulu, şu kişilerden oluşuyor: Prof. Joyce Blau (Fransa), Prof. Martin van Bruinessen (Hollanda), Dr. Michael L Chyet (ABD), Dr. Mirella Galletti (İtalya), Dr. Amir Hassanpour (Kanada), Prof. Şakiro Xido (Rusya), Prof. Philip Kreyenbroek (Almanya), Dr. Johannes Meyer-Ingwersen (Almanya), Prof. İzzedin Mustafa Resul (Güney Kürdistan), Omar Şêxmûs (İsveç).
Kürt Kütüphanesi”nin Dostları Derneği
Kürt Kütüphanesi ile dayanışmalarını dile getirmek üzere, aralarında İsveçli ünlü kişilerin de bulunduğu bir girişim sonucunda kurulan Kürt Kütüphanesi”nin Dostları Derneği”nin yönetim kurulu, şu kişilerden oluşuyor: Başkan Kalli Klement (İsveç Yazarlar Fonu Müdürü), Başkan Yardımcısı Şerefxan Cizîrî (Huddinge Belediye Başkan Yardımcısı), Sekreter Ove Radberg (Stockholm Belediyesi İş Piyasası ve Eğitim Kurulu Üyesi), Muhasip Lisa Nordström (İsveç Yazarlar Fonu) ve üyeler; DilIa Demirbaş, Suzanne Osten (Rejisör) ile Birgitta Wallin (Redaktör).
Kitêbxaneya Kurdî (Kurdiska Biblioteket* Kurdish Library), Skeppsholmen, Slupskjulsvigen 26, 111 49 Stockholm adresinde ziyaret edilebilir. Ayrıntılı bilgi için, 0046-8-679 88 03 ve 0046-8-679 88 04 fax numaraları aranabilir.
© Özgür Politika & Nêçirvan Qilorî
